Wspólnie Przeciwko Nowotworom układu pokarmowego

Czym są markery nowotworowe?

Markery i inaczej antygeny są związkami białka wydalane przez komórki naszego ciała. Jak wiemy każda komórka jest odżywiana poprzez krew i każda komórka musi wydalać określone związki. Białka wydalane przez komórki nowotworowe, są specyficzne i są identyfikowane a następnie zliczane przez wysoce wyspecjalizowany analizator. Komórki uszkodzone w tym komórki nowotworowe wydalają białka które możemy nie tylko wyodrębnić ale i zróżnicować, dlatego w trakcie akcji będzie można zbadać ilość markerów nowotworowych całego układu pokarmowego począwszy od nowotworu przełyku a kończywszy na nowotworze jelita grubego. Jakie markery będą badane i ile ich będzie Jak wspomniałem badane będą markery nowotworów układu pokarmowego. Obejmować będą markery przełyku, żołądka, wątroby, trzustki, jelita grubego, ale również nowotwór jajników u kobiet.

Dlaczego warto zbadać się teraz?
Zacząć należy od tego że należy się badać regularnie. Wykrycie pewnych anomalii naszego organizmu pozwala na wczesne wykrycie i uleczenie a w pewnych przypadkach nawet zapobieżenie chorobie.

Dlaczego akurat teraz?
Badanie nie jest tanie. Wartość takiego pakietu w zależności od laboratorium może sięgać nawet tysiąca złotych, zatem nie jest to badanie tanie. Dzięki sponsorom i Fundacji Partnerstwo dla Wschodu, badanie markerów jest nieodpłatne.

Dlaczego akurat markery?
Jest to badanie małoinwazyjne. Wykonuje się z krwi w procesie immunochemicznym a wynik uzyskuje się w ciągu kilku dni. Dla pacjenta jest to zwykłe pobranie, niewielkiej ilości krwi żylnej, co nie przysparza w zasadzie większej trudności czy niedogodności.

Jakie markery badamy?

Wśród badanych markerów znajdą się markery oznaczone symbolami: AFP, CEA, Ca 19-9, Ca 50, Ca 72-4 zwane markerami pierwszego wyboru ale również marker drugiego wyboru Ca 125. W onkologii stężenie AFP w surowicy jest markerem nowotworów zarodkowych jąder i jajników (nonseminoma i non-dysgerminoma)oraz raka wątrobowokomórkowego (hepatocellular carcinoma), przydatnym w: różnicowaniu, monitorowaniu terapii, wykrywaniu przerzutów i prognozowaniu. U kobiet ciężarnych badanie AFP może być wykonywane w ramach profilaktyki jako element wczesnej diagnostyki wad wrodzonych płodu. Łącznie z oznaczeniem miana hCG oraz wolnego estriolu pozwala m.in. zdiagnozować wady układu nerwowego, w tym cewy nerwowej, a także trisomii 21, znanej jako zespół Downa. CEA to inaczej antygen karcynoembrionalny, Podwyższone stężenie może świadczyć o toczącej się chorobie nowotworowej układu pokarmowego: rak jelita grubego, rak odbytnicy, rak trzustki, rak żołądka, jednak badanie to wykazuje się dość niską czułością w początkowej fazie choroby. Antygen Ca 19-9 wytwarzany i wydzielany jest w dużych ilościach do krwiobiegu przez komórki nowotworowe, dlatego jego oznaczanie może być przydatne w procesie diagnostyki głównie nowotworu trzustki, ale również nowotworów jelita grubego, czy żołądka. Antygen ten o dużym stężeniu występuje również w stanach nienowotworowych, takich jak stan zapalny trzustki lub marskość wątroby, dlatego interpretacja wyniku zawsze powinna być wykonana przez lekarza. CA 50 – Carbohydrate antigen 50 – to marker chorób nowotworowych przewodu pokarmowego, głównie raka trzustki, ale również jelita grubego czy przełyku. Parametry diagnostyczne antygenu CA 50 są porównywalne z antygenem CA 19.9. Oznaczany jest również w diagnostyce raka jelita grubego i raków przewodu pokarmowego w ogóle, w tym nowotworów przełyku. Antygen CA 72-4 jest markerem szczególnie wykorzystywanym w diagnostyce nowotworów, w przypadku raka żołądka. Wzrost jego stężenia w surowicy krwi może wystąpić także u osób z innymi nowotworami, takimi jak np.: rak jajnika, płuca, jelita grubego, piersi, trzustki czy przełyku. Antygen CA 125 postrzegany jest przede wszystkim jako marker nowotworowy raka jajnika, jednak ten kompleks białkowy znajduje się również w innych tkankach i w krwiobiegu, a także w endometrium, płynie owodniowym, w nabłonku jajowodów czy kanale szyjki macicy. Często jest stosowany przy monitorowaniu przerzutów. Może wspomagać też diagnostykę innych chorób nowotworowych (rak trzustki, płuc, żołądka), a także diagnostykę chłoniaków. Czułość diagnostyczna badania CA 125 jest dość wysoka, lecz nie jest ono pewnym narzędziem diagnostycznym chociażby ze względu na fakt że podniesione stężenie obserwowane jest także w stanach fizjologicznych, które nie mają związku z chorobą ‒ jak ciąża, połóg czy miesiączka. Wyższe wskazania będziemy obserwować przy stanach zapalnych jajowodu, mięśniaka macicy czy niewydolności wątroby. Obok CA 125 stosuje się często oznaczenia markera HE-4 – ich łączna ocena (tzw. algorytm ROMA) pozwala na większa precyzję.

Jak się przygotować do badania?

Do badania nie potrzeba szczególnych przygotowań. Nie trzeba być na czczo. Z ostrożności jednak warto a nawet się zaleca, aby już w dniu poprzedzającym badanie zrezygnować z obfitych oraz tłustych posiłków, a także alkoholu. Przystępując do badania, należy chwilę odpocząć w pozycji siedzącej przez ok. 10-15 minut. Powinno się również powstrzymać się od posiłku czy palenia papierosów przez godzinę przed pobraniem materiału. Ponadto trzeba mieć dowód osobisty lub paszport a także wyrazić zgodę na zabieg medyczny jakim jest badanie markerów a także wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych, w przeciwnym wypadku wykonanie próbka nie będzie mogła być oznaczona danymi pacjenta co uniemożliwi odbiór wyniku badania. Odbiór odbywa się za pośrednictwem strony internetowej www.genomika.com.pl w zakładce wyniki badań.

Co jeśli wskaźnik markerów okaże podniesiony?

Przede wszystkim nie należy wpadać w panikę. Należy się udać do lekarza. Może to być nawet lekarz rodzinny, który dysponuje historią chorobową pacjenta i na podstawie historii chorobowej w tym rozpoznania środowiskowego w połączeniu z wynikami badań markerów może podjąć decyzję o dalszej diagnostyce konkretnych narządów. Należy pamiętać, iż codziennie niszczymy i uszkadzamy swoje komórki, lecz w większości przypadków usuwane są one przez system immunologiczny naszego ciała, dlatego każdy z nas ma jakiś poziom tych markerów we krwi. U osób palących będziemy obserwować ten wskaźnik na wyższym poziomie, a osoby cierpiące na chorobę wrzodową mogą mieć ten wskaźnik znacznie zawyżony, co nie oznacza jeszcze występowania choroby nowotworowej. Również kobiety w ciąży będą miały poziom np. AFP lekko podniesiony ze względu na przenikanie tego czynnika przez łożysko czy chociażby podwyższone parametry antygenu Ca 125 o którym wspomniałem powyżej.

Andrzej Wójcik Prezes Fundacji Partnerstwo dla Wschodu
www.partnerstwowschodu.org

Zapisy telefonicznie od 04.03 br pod numerem 22 766 40 90